Lindja e Mesme “zien” pas sulmeve të Iranit në Izrael, frika e një lufte rajonale

Izraeli po shqyrton përgjigjen e tij ndaj sulmit të me raketa dhe dron të Iranit në territorin e tij.

Autoritetet në Izrael thanë të dielën vonë se nuk do të veprojnë menjëherë , por theksuan se forcat e tyre ushtarake do të qëndrojnë në gatishmëri të lartë dhe se udhëheqja izraelite ka miratuar ofensivën sulmues dhe mbrojtëse të ushrisë izraelite.

Dy anëtarë të kabinetit të luftës tre anëtarësh të Izraelit deklaruan se përgjigja e Izraelit ndaj sulmit të parë të drejtpërdrejtë të Iranit në tokën izraelite do të vonohet.

Deri në mbrëmjen e së dielës vonë, kryeministri Benjamin Netanyahu nuk bëri asnjë deklaratë zyrtare në lidhje me ndonjë vendim.

Kabineti i luftës u mblodh për më shumë se gjashtë orë dje për të diskutuar një përgjigje të mundshme, por një zyrtar izraelit i njohur me bisedimet i tha Associated Press se nuk ishte marrë asnjë vendim.

Shumica favorizuan hakmarrjen , megjithatë ata nuk pajtohen për kohën dhe shkallën e hakmarrjes, raportoi Reuters, duke cituar zyrtarë izraelitë.

Kundëradmirali Daniel Haggari në një konferencë për shtyp zbuloi se planet për veprime sulmuese dhe mbrojtëse janë miratuar pas sulmit nga Irani.

“Në dy orët e fundit kemi miratuar planet operative si për aksionin sulmues ashtu edhe atë mbrojtës. Ne do të vazhdojmë të mbrojmë shtetin e Izraelit dhe së bashku me partnerët tanë do të vazhdojmë të ndërtojmë një të ardhme më të sigurt dhe më të qëndrueshme për të gjithë Lindjen e Mesme”.

“Plani i tyre (iranit) dështoi,” shtoi ai.

Ministri izraelit i Mbrojtjes Yoav Gallad tha se pavarësisht parandalimit të sulmit, operacionet ushtarake nuk kanë përfunduar dhe Izraeli duhet të përgatitet për çdo skenar.

Ai shtoi se përgjigja e suksesshme nga forcat ajrore të vendit dhe disa aleatë është një mundësi e mirë për një “aleancë strategjike” të re kundër Iranit.

Vërejtjet e Gallant pasuan një deklaratë nga Benny Gantz, një anëtar i qeverisë së unitetit të Izraelit gjatë kohës së luftës, i cili tha: “(Izraeli) do të ndërtojë një koalicion rajonal dhe do të kërkojë llogari nga Irani në mënyrën dhe kohën që është e duhura për ne.”

Mediat izraelite raportuan megjithatë se përgjigja e pritshme e Izraelit ndaj Iranit do të jetë brenda 48 orëve të ardhshme. Përveç kësaj, një zyrtar amerikan konfirmoi se Izraeli i ka bërë të qartë Amerikës se nuk kërkon një përshkallëzim të madh me Iranin.
Politico citoi gjithashtu një zyrtar izraelit, i cili ka thënë se do të ketë një përgjigje ndaj Iranit që nuk do të çojë në një luftë gjithëpërfshirëse në Lindjen e Mesme.

Amerikanët e kanë bërë të qartë se nuk do të marrin pjesë në hakmarrje. Vihet re se SHBA-të mohuan se Teherani kishte paralajmëruar vendet e rajonit 72 orë para sulmit.

Tre skenarët

Nuk janë dy, por tre skenarë në tavolinë sot.

Në rastin “më të mirë”, Tel Aviv dhe Netanyahu do të pranojnë presionin dhe mesazhin nga Shtëpia e Bardhë dhe nuk do t’i përgjigjen drejtpërdrejt sulmit iranian. Izraeli në këtë rast do të mbajë në dorë një “kartë” shumë të rëndësishme me amerikanët dhe do të zgjedhë momentin në të cilin do ta “luajë”, edhe nëse do të thotë ta bëjë këtë për të rivendosur diçka nga marrëdhëniet e prishura me Uashingtonin.

Në skenarin më të “të keq”, Izraeli do të përpiqet gjithashtu për herë të parë në histori të godasë objektivat në Iran drejtpërdrejt nga toka e tij. Në këtë rast, Tel Avivi ka të ngjarë të shënjestrojë objektivat që kanë lidhje me sulmin e djeshëm, pasi është në doktrinën e vendit “të godasë përsëri ata që na godasin”. Në këtë rast, avionët luftarakë izraelitë ka të ngjarë të godasin bazat nga të cilat janë lëshuar drone dhe raketa balistike kundër vendit.

Në skenarin e pashmangshëm , Izraeli do të tentojë të sulmojë gjithçka dhe jo vetëm Teheranin, por edhe të gjithë partnerët e tij në Lindjen e Mesme. Në këtë rast, ka mundësi që pas dekadash të mos kemi vetëm një luftë arabo-izraelite, por një luftë asimetrike mes Izraelit dhe Iranit.

9:38-Izraeli ngre alarmin e Zelenskyt në OKB: Civilët ukrainas janë vrarë me armë iraniane

Përfaqësuesi i përhershëm i Izraelit në Kombet e Bashkuara, Gilad Erdan, i bëri thirrje komunitetit ndërkombëtar që të dënojë sulmin iranian ndaj Izraelit duke përdorur fjalët e presidentit ukrainas Volodymyr Zelensky.

“Në vitet e fundit, civilë ukrainas janë vrarë nga ajri me armë iraniane”, tha Erdan gjatë mbledhjes së djeshme urgjente të Këshillit të Sigurimit të OKB-së.

"Duke dënuar sulmin iranian, vazhdoi zyrtari izraelit, Zelensky tha se tingulli i dronëve Shahed iranian është i njëjtë në qiejt e Lindjes së Mesme dhe Evropës dhe duhet të shërbejë si një thirrje zgjimi për botën e lirë. Dëgjoni Presidentin Zelensky dhe zgjohuni”, tha ai.

9:24-Tensione në Këshillin e Sigurimit të OKB-së, Izraeli kërkon sanksione, Irani: I hodhëm raketat për mbrojtje

Në Këshillin e Sigurimit , i cili u mblodh herët të hënën (15/04), u diskutua “lufta” Izrael-Iran, me ambasadorin izraelit që kërkoi vendosje të sanksioneve.

Ndërsa iranianët nga ana e tyre u përgjigjën duke thënë se sulmet e tyre ishin “të ligjshme” dhe se synimi i tyre është mbrojtja e vendit.

“Këshilli duhet të veprojë,” tha ambasadori izraelit Gilad Erdan gjatë një takimi urgjent të Këshillit të Sigurimit.

Këshilli i Kombeve të Bashkuara u mblodh urgjentisht, pas sulmit të Teheranit me dronë dhe raketa. Ambasadori izraelit kërkoi në veçanti “vendosjen e të gjitha sanksioneve të mundshme kundër Iranit para se të jetë tepër vonë”. Irani, nga ana tjetër, insiston se ka të drejtë për vetëmbrojtje , duke thënë se “nuk kishte zgjidhje tjetër”.

Irani “nuk kishte zgjidhje tjetër veçse të ushtronte të drejtën e tij për vetëmbrojtje”, tha ambasadori i Republikës Islamike në OKB, Amir Said Iravani, gjatë një takimi urgjent të Këshillit të Sigurimit.

“Këshilli i Sigurimit neglizhoi detyrën e tij për të ruajtur paqen dhe sigurinë ndërkombëtare” kur nuk dënoi bombardimin e 1 prillit të konsullatës iraniane në Damask dhe “në këto rrethana, Republika Islamike e Iranit nuk kishte zgjidhje tjetër veçse të ushtronte të drejtën për të legjitimuar mbrojtjen”, tha diplomati iranian, duke siguruar se Teherani nuk po kërkon përshkallëzim. Sakaq ambasadori i iranit theksoi se vendi i tij do të reagojë me forcë ndaj “çdo kërcënimi apo sulmi”.

Këshilli i luftës i Izraelit vendosi të “përgjigjet”

Disa orë më parë këshilli i luftës vendosi që t’i përgjigjej sulmeve iraniane. Raportet duan që përgjigja të vijë brenda 24 deri në 72 orët në vijim, pavarësisht se amerikanët e kanë bërë të qartë se nuk do të marrin pjesë në hakmarrje me Izraelin që tashmë po përgatitet.

Megjithatë, një zyrtar izraelit i cili foli për NBC News në kushte anonimiteti tha se Izraeli do t’i përgjigjet sulmit iranian, por nuk janë marrë vendime përfundimtare për madhësinë ose kohën e përgjigjes.

Praktikisht kjo do të thotë se rreziku i ndezjes së luftës në rajon është i dukshëm dhe pasojat do të janë ndërkombëtare dhe kanë të bëjnë me gjeopolitikën, ekonominë dhe migracionin. Zyrtari Daniel Haggari në një konferencë për shtyp zbuloi se planet për veprime sulmuese dhe mbrojtëse janë miratuar pas sulmit të mbrëmshëm nga Irani.

“Në dy orët e fundit kemi miratuar planet operative si për aksionin sulmues ashtu edhe atë mbrojtës. Ne do të vazhdojmë të mbrojmë shtetin e Izraelit dhe së bashku me partnerët tanë do të vazhdojmë të ndërtojmë një të ardhme më të sigurt dhe më të qëndrueshme për të gjithë Lindjen e Mesme”.

“Plani i tyre (iranit) dështoi,” shtoi ai.
Ministri izraelit i Mbrojtjes Yoav Gallad tha se pavarësisht parandalimit të sulmit, operacioni ushtarak nuk ka përfunduar dhe Izraeli duhet të përgatitet për çdo skenar.

Amerikanët po përgatiteshin rreth dy javë për sulmet iraniane Në të njëjtën kohë, zyrtarë të lartë të Shtëpisë së Bardhë zbuluan: “Ne filluam përgatitjen për këtë sulm pothuajse dy javë më parë kur kishte indikacione se Irani po përgatitej për një sulm të madh. Ky incident dëshmon se Shtetet e Bashkuara qëndrojnë pranë Izraelit – nuk ka dyshim se ne do të ndërhyjmë kur të sulmohen. Ne jemi të përkushtuar për të mbrojtur Izraelin, por nuk do të jemi pjesë e asnjë përgjigjeje që ata ndërmarrin. Kjo është politika jonë”.

Për të përfunduar: “Izraeli e ka bërë të qartë se nuk kërkon të përshkallëzojë situatën ose të shkaktojë konflikt në rajon – ai kërkon vetëm të mbrohet – dhe ne po shqyrtojmë përgjigjen tonë”.

Izraeli u sulmua nga një valë dronësh dhe raketash në sulmet e para të drejtpërdrejta të Iranit në territorin e tij Sulmi përfshiu më shumë se 300 dronë dhe raketa – shumica dërrmuese u kapën , tha ushtria izraelite.

Një raketë balistike goditi bazën ajrore Nevatim në jug të vendit, duke shkaktuar dëme të vogla , thanë zyrtarët Irani tha se sulmi ishte një përgjigje ndaj një sulmi vdekjeprurës në një kompleks diplomatik iranian në Siri në fillim të këtij muaji.

Teherani paralajmëroi gjithashtu nëse Izraeli hakmerret, përgjigja e tij e ardhshme do të jetë  më e madhe. Kryeministri Benjamin Netanyahu mblodhi një kabinet lufte për të diskutuar sulmin, i cili u dënua  nga liderët globalë duke përfshirë presidentin e SHBA Joe Biden, kryeministrin britanik Rishi Sunak dhe Sekretarin e Përgjithshëm të OKB-së.

Presidenti i SHBA ka organizuar një takim online të liderëve të G7, ndërsa Shtëpia e Bardhë ka këmbëngulur se nuk dëshiron të shohë përshkallëzimin e krizës në Lindjen e Mesme.