Kur e përdorën njerëzit qumështin për herë të parë? E thonë studiuesit

Soft

Shkencëtarët kanë zbuluar provat më të hershme direkt të konsumit të qumështit nga njerëzit.

Ekipi identifikoi proteinën e qumështit të ngulitur në pllakën e dhëmbëve në dhëmbët e fermerëve parahistorikë nga Britania.

Merr lajme ekskluzive në Whatsapp

Doni të informoheni të parët për lajme ekskluzive? Bashkohuni me grupin tonë në Whatsapp duke klikuar këtu.

Kjo tregon se njerëzit po konsumonin produkte të qumështit prej para 6.000 vitesh pavarësisht se ishin intolerantë ndaj laktozës.

Kjo mund të sugjerojë që ata përpunuan qumështin duke e kthyer atë në djathë, kos ose ndonjë produkt tjetër të fermentuar.

Veprim që do të zvogëlonte përmbajtjen e laktozës, duke e bërë më të pëlqyeshëm për shijen.

Anëtarët e ekipit hodhën mostrat e pllakës nga dhëmbët, ndanë përbërësit e ndryshëm brenda tij dhe i analizuan duke përdorur spektrometri masive.

Ata zbuluan një proteinë të qumështit të quajtur beta-laktoglobulin në tartarin e shtatë individëve që përshkojnë kohërat e hershme deri në mesin e neolitit.

“Analiza e llogaritjes proteinike është një teknikë mjaft e përhapur kohëve të fundit. Ka pasur disa studime më parë, por ato në përgjithësi kanë qenë në material historik arkeologjik sesa material parahistorik,” tha bashkëautorja Dr. Sophy Charlton, nga departamenti i arkeologjisë në Universitetin e York.

Intoleranca ndaj laktozës lind nga pamundësia për të tretur sheqerin e laktozës që përmbahet në qumësht përtej foshnjërisë.

Kjo do të thotë që konsumimi i ushqimeve me bazë qumësht mund të shkaktojë simptoma të pakëndshme si dhimbje barku, diarre dhe vjellje. Sidoqoftë, shumë evropianë modernë posedojnë një mutacion gjenetik i cili lejon konsumin e vazhdueshëm të qumështit në moshën madhore.

Ky mutacion ndikon në një seksion të ADN-së që kontrollon veprimtarinë e gjenit për laktozën një enzimë që prish sheqerin e laktozës.

Sidoqoftë, studimet e mëparshme për gjenetikën e evropianëve neolitikë tregojnë se atyre u mungonte ky mutacion.

Dr. Charlton tha që ishte e mundur që këta njerëz të epokës së gurit ishin të kufizuar në sasi të vogla të konsumit të qumështit.

“Nëse jeni intolerant ndaj laktozës dhe konsumoni sasi shumë të vogla qumështi, atëherë kjo nuk ju bën shumë të sëmurë. Ju mund të përballeni me këtë,” shpjegoi ajo.

Por Dr. Charlton shtoi: “Mundësia alternative, për të cilën unë mendoj se është ndoshta më e besueshme, është se ata po përpunonin qumështin në atë mënyrë që të hiqet një shkallë e laktozës. Kështu që nëse e përpunoni në një djathë, ose produkt qumështi i fermentuar, ose një kos, atëherë zvogëlohet përmbajtja e laktozës, kështu që ju mund ta tretni më lehtë. Kjo ide përshtatet mjaft mirë me provat e tjera arkeologjike për periudhën në të cilën ne gjejmë yndyra qumështore brenda nofullave të njerëzve të epokës neolitike, si në Mbretërinë e Bashkuar, ashtu dhe në pjesën tjetër të Evropës”.

ME TE LEXUARAT